Τα κείμενά μου σε αυτή την σελίδα δημοσιεύθηκαν (ή προορίζονταν για δημοσίευση) σε
εφημερίδες,  περιοδικά και διάφορες ιστοσελίδες. Δεν αντανακλούν πάντα
τις προσωπικές μου απόψεις αλλά θεωρώ ότι έχουν ενδιαφέρον.


Κυριακή, 15 Δεκεμβρίου 2013 02:00

Πόλεμος Ρωσίας - Ευρώπης με έπαθλο την Ουκρανία

Written by
Την τελευταία φορά που ο γνωστός αμερικανός ηθοποιός Τζορτζ Κλούνεϊ ασχολήθηκε ενεργά με ένα διεθνές θέμα –μέχρι και ντοκιμαντέρ έκανε – ήταν πριν μερικά χρόνια και συγκεκριμένα με το ζήτημα της γενοκτονίας του Νταρφούρ στο Σουδάν. Το 2011, το νότιο Σουδάν αποσχίστηκε κηρύσσοντας την ανεξαρτησία του. Ο Κλούνεϊ δεν ασχολήθηκε ξανά με το Νταρφούρ και το θέμα σχεδόν εξαφανίστηκε από τη διεθνή ειδησεογραφία. Υπάρχει μία λεπτομέρεια στην υπόθεση. Στο αποσχισθέν Νότιο Σουδάν έμεινε το 78% των πετρελαίων που είχε πριν η χώρα, το οποίο πλέον εκμεταλλεύονται Αμερικανικές και Βρετανικές εταιρίες.
Συμπέρασμα (μεταξύ σοβαρού κι αστείου). Όταν ο Κλούνεϊ κάνει παρέμβαση σε ένα διεθνές θέμα όπως έκανε αυτή την εβδομάδα τασσόμενος στο πλευρό των διαδηλωτών που θέλουν μια «ευρωπαϊκή Ουκρανία», τότε τα πράγματα είναι σοβαρά.
Η απόφαση της Ουρανίας να απορρίψει τη σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να δηλώσει την πρόθεση διασύνδεσης της με τη Ρωσία έχει προκαλέσει πολεμικό κλίμα στους δρόμους του Κιέβου και αμόκ στα γραφεία των Βρυξελλών.
Το ζήτημα είναι ίσως το θέμα της χρονιάς για τα ευρωπαϊκά πράγματα και δεν χρειαζόταν η παρέμβαση του Κλούνεϊ για να το καταλάβει κανείς.

Η Ουκρανία, για ιστορικούς λόγους μεν, αν και αυτό δεν είναι το μείζον, είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη Ρωσία. Η Μόσχα τη θεωρεί σφαίρα επιρροής της και μάλιστα τη σημαντικότερη από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να δει τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να φτάνουν στην Ουκρανία. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η Μόσχα πέτυχε άλλη μια διπλωματική νίκη σε συγκεκριμένο πεδίο, αποτρέποντας την Αρμενία να αναζητήσει μια «ευρωπαϊκή τύχη» και στην ουσία υποχρεώνοντας την να ενταχθεί στο σύμφωνο τελωνειακής Ένωσης με τη Λευκορωσία και το Καζακστάν.
Η Μόσχα δεν θα αφήσει την Ουκρανία να προσκολληθεί στην Ευρώπη. Θυμίζουμε το 2008 όταν η τότε φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση του Βίκτορ Γιούσενκο λοξοκοιτούσε προς την Ευρώπη, η Μόσχα προκάλεσε μίνι ενεργειακό κραχ κλείνοντας τους αγωγούς φυσικού αερίου που περνούσαν από το έδαφος της Ουκρανίας.
Η τωρινή απόφαση του προέδρου Γιανούκοβιτς έχει προκαλέσει μεγάλη απογοήτευση την Ευρώπη η οποία στο μπρα ντε φερ με τη Μόσχα κάποιες φορές χάνει την ψυχραιμία της . Όπως για παράδειγμα αυτή την εβδομάδα όταν ο Κλάους Ντίτερ Μπόρχερτ, επικεφαλής για τις αγορές ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είπε ότι οι συμφωνίες για τον αγωγό south stream που θα κατασκευάσει η Gazprom είναι αντίθετες με το κοινοτικό δίκαιο. Ο χρόνος που επέλεξε ο Μπόρχερτ να κάνει τη δήλωση δεν είναι τυχαίος.

Ο Γιανούκοβιτς έχει να αντιμετωπίσει τώρα τη δυσαρέσκεια των Ουκρανών που τις προηγούμενες ημέρες είχαν κατακλείσει το Κίεβο και της αντιπολίτευσης που τον κατηγορεί ότι θέλει να κάνει την Ουκρανία κομμάτι των φιλοδοξιών του Πούτιν για μια μελλοντική νέα Σοβιετική Ένωση.
Οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών και οι Αμερικανοί που σε ότι έχει να κάνει με τη Ρωσία και κυρίως σε θέματα που αφορούν πετρέλαιο και φυσικό αέριο , υποστηρίζουν την Ευρώπη μάλλον βιάστηκαν και έκαναν ένα σοβαρό λάθος, σχολιάζουν οι New York Times, τονίζοντας ότι προσπάθησαν να υποχρεώσουν την Ουκρανία να επιλέξει μεταξύ των Βρυξελλών και της Ρωσίας. Αντί δηλαδή να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις ιδιαίτερες σχέσεις της Ουκρανίας με τη Ρωσία η οποία θα μπορούσε να χρησιμεύσει στην Ευρώπη για ενίσχυση των σχέσεών της με τη Ρωσία, οι Ευρωπαίοι μετέτρεψαν την σύνδεση της Ουκρανίας με την ΕΕ σε εκβιαστικό δίλλημα.
Ο Γιανούκοβιτς επέλεξε να σταματήσει τη διαδικασία σύνδεσης για πολιτικούς αλλά κυρίως για οικονομικούς λόγους. Οι πολιτικοί λόγοι είναι ότι ένας από τους όρους των Ευρωπαίων ήταν η απελευθέρωση της Γούλια Τιμοσένκο, η οποία θα γινόταν η επόμενη αντίπαλος του στις προεδρικές εκλογές με μεγάλες πιθανότητες να τις κερδίσει. Επιπλέον, αν ενέδιδε στην πρόταση των Βρυξελλών, η Ρωσία θα έπαυε να τον υποστηρίζει. Ήδη ο Βλαντιμίρ Πουτιν φαίνεται ότι προετοιμάζει εναλλακτική λύση στο πρόσωπο του Βίκτορ Μεντβεντσούκ, πρώην επικεφαλής του προεδρικού γραφείου του Λεονίντ Κούτσμα. Σε καμία περίπτωση λοιπόν ο Γιανούκοβιτς δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις του με τον Πούτιν. Το βασικότερο όμως ήταν το οικονομικό κομμάτι.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προτάσσει τα ζητήματα δημοκρατίας –εξ’ ου και η απαίτηση για την Τιμοσένκο – για να επιβάλει σχεδόν, μια οικονομική συμφωνία που προβάλλεται ως συμφωνία win win (δηλαδή επωφελείς και για τις δύο πλευρές).

Στη πραγματικότητα όπως η συμφωνία κρύβει παγίδες για την Ουκρανία, κάτι που οι Ευρωπαίοι και ο συντηρητικός ευρωπαϊκός τύπος αποκρύπτουν επιμελώς.
Για παράδειγμα θα μπουν ποσοστώσεις στην εξαγωγή σιτηρών (σήμερα η Ουκρανία εξάγει στην ΕΕ , 3 εκατομμύρια τόνους σιτηρών. Η συμφωνία προβλέπει ένα εκατομμύριο.) ποσοστώσεις στις εξαγωγές χάλυβα και σε άλλα προϊόντα. Είναι λογικό οι επιχειρηματικές ελίτ να μην θέλουν μια τέτοια εξέλιξη που θα τις βάλει στον ευρωμονόδρομο. Επίσης η Ουκρανία θα αγοράζει αέριο από τη Ρωσία με διεθνείς τιμές αλλά αν θέλει να το μεταπουλήσει στην ΕΕ θα πουλάει σε τιμές εσωτερικής αγοράς.
Από την άλλη η Ουκρανία θα εισάγει πλέον εμπορεύματα από την Ευρώπη χωρίς δασμούς. Πέρα από το ότι αυτό μεσοπρόθεσμα θα πλήξει την παραγωγική βάση της χώρας, τα εμπορεύματα αυτά θα μπορούν να επανεξάγονται αφορολόγητα στη Ρωσία βάσει συμφωνίας που υπάρχει μεταξύ των δύο χωρών.
Η Ρωσία δεν θέλει να κατακλυστεί η αγορά της από αφορολόγητα ευρωπαϊκά προϊόντα και γι αυτό απειλεί ότι θα διακόψει τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με την Ουκρανία. Ότι δηλαδή θα έκανε κάθε χώρα που απειλούνται τα οικονομικά της συμφέροντα, άσχετα αν η Ευρώπη το παρουσιάζει απλουστευτικά ως «τιμωρία» των Ουκρανών από τους Ρώσους. Το θέμα πάντως παραμένει ανοιχτό. Προς το παρόν η Ουκρανία αρνείται να συζητήσει το θέμα της τελωνιακής Ένωσης με τη Μόσχα ενώ παράγοντες της Ουκρανικής κυβέρνησης δηλώνουν ότι οι στενότερες σχέσεις με την ΕΕ εξακολουθούν να είναι στο τραπέζι. Το πώς θα φανεί στο επόμενο διάστημα και σίγουρα όχι πριν τις ευρωεκλογές του Μαΐου.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 15-12-2013
Read 986 times