«Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη» έγραφε πριν ενάμιση αιώνα ο Καρλ Μαρξ αναφερόμενος φυσικά, στο «φάντασμα του κομουνισμού». Ενάμιση αιώνα μετά και αφού η Ευρώπη έχει γνωρίσει πολέμους, επαναστάσεις τον κομουνισμό και την κατάρρευση του, ένας συμπατριώτης του, ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Κολ, επαναλαμβάνει κατά κάποιο τρόπο το γνωστό απόφθεγμα, αυτή τη φορά όμως αναφερόμενος στο φάντασμα της Θάτσερ. Η ιδιαίτερη σχέση που διατηρεί η ΕΕ με το «νησί απέναντι από την Ευρώπη» -όπως συνήθιζε να αποκαλεί την Βρετανία ο Ντε Γκολ- είναι κατά τον Κολ (σε προχθεσινή του συνέντευξη στους Times) αποτέλεσμα της θατσερικής πολιτικής την οποία ασπάζεται και ένα από τα πνευματικά παιδιά της, ο σημερινός πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον.
Η πολιτική αυτή της εξ αποστάσεως σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ θα τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων σε μια ασυνήθιστη και ιδιαίτερη συνάντηση του κ. Κάμερον με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο εξοχικό της τελευταίας στο Μέσενμπεργκ.
Η οικογένεια Κάμερον βρίσκεται από χθες φιλοξενούμενη της Γερμανίδας καγκελαρίου και του συζύγου της ( σημειώνεται ότι η Μέρκελ δεν καλεί ποτέ ηγέτες στο εξοχικό της) και κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου Μέρκελ και Κάμερον θα συζητήσουν τόσο τις μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ όσο και τις προτάσεις τις βρετανικής κυβέρνησης για «επαναπατρισμό» εξουσιών από τις Βρυξέλλες στο Λονδίνο.
Ο θάνατος της Μάργκαρετ Θάτσερ αυτή την εβδομάδα πέρα από το συμβολισμό που δίνει στην άτυπη μεν ουσιαστική δε συνάντηση, έδωσε και περισσότερο χρόνο στον κ. Κάμερον να ξανασκεφτεί τις προτάσεις για επιπλέον απεξάρτηση από την ΕΕ, καθώς λόγω του γεγονότος, ανέβαλε προγραμματισμένη μίνι περιοδεία στην Ευρώπη για να συζητήσει τις απόψεις του και με άλλους ηγέτες.
Η συνάντηση με τη Μέρκελ γίνεται σε μια κρίσιμη στιγμή καθώς αναμένεται το κούρεμα των κυπριακών καταθέσεων –που σημαίνει απώλειες εκατομμυρίων και για Βρετανούς καταθέτες- αλλά μετά από μια πρωτοφανή επίθεση της υπουργού οικονομικών της Αυστρίας Μαρίας Φέκτερ προς τη Βρετανία την οποία χαρακτήρισε «νησί της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος χρήματος».
Το σχέδιο της ΕΕ για τραπεζική ενοποίηση της Ευρώπης, αφήνει εκτός της Βρετανία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα την επηρεάσει. Ούτε φυσικά Βρυξέλλες και Βερολίνο επιθυμούν να δουν τις ευρωπαϊκές τράπεζες να αδειάζουν και οι καταθέσεις να μεταφέρονται στο Λονδίνο. Με λίγα λόγια, το κρυμμένο μήνυμα πίσω από την επίθεση της Φέκτερ θα μπορούσε να είναι: «δεν θα καταργήσουμε εμείς στην Ευρώπη το τραπεζικό απόρρητο και εσείς στη Βρετανία θα μείνετε στο απυρόβλητο…»
Η Γερμανία έχει εκφράσει τις επιφυλάξεις της για το σχέδιο του Κάμερον να επαναδιαπραγματευθεί τη θέση της Βρετανίας στην ΕΕ. Η Μέρκελ και ο Γάλλος ομόλογός της Φρανσουά Ολάντ πριν μερικές εβδομάδες αγνόησαν εντελώς την έκθεση της βρετανικής κυβέρνησης με τίτλο: « Η ισορροπία των αρμοδιοτήτων», για τις επιπτώσεις που έχει η ευρωπαϊκή νομοθεσία στη Βρετανία και στις άλλες χώρες μέλη, αν και η Γερμανίδα καγκελάριος δεν έχει κρύψει την ανησυχία της για το θέμα. H βρετανική εφημερίδα Guardian σημείωνε μάλιστα χθες ότι η κυρία Μέρκελ θα επιχειρήσει να χτίσει νέες γέφυρες με τον κ. Κάμερον και να τον τραβήξει μακρυά από την θατσερική ευρωσκεπτικιστική γραμμή.
Από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει δημόσια, πριν πάει στο Μέσενμπεργκ, ότι η υποστήριξη των Βρετανών στην ΕΕ είναι «λεπτή σαν όστια (θεία κοινωνία των καθολικών)» ενώ σε κοινή συνέντευξή του σε πέντε ευρωπαϊκές εφημερίδες υποστήριξε ότι «είναι αναγκαία η αναθεώρηση της συνθήκης της ΕΕ παρά την αντίθετη γνώμη των Γάλλων και των Γερμανών». Τον Ιανουάριο δεσμεύτηκε δημόσια ότι θα είναι ο πρωθυπουργός που θα αλλάξει την σχέση της Βρετανίας με την ΕΕ και για το σκοπό αυτό θα πραγματοποιήσει δημοψήφισμα το αργότερο το 2017. Η συνάντηση στο Μέσενμπεργκ, σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τη Βρετανία που όπως δείχνουν τα πράγματα μέχρι στιγμής θα απομακρύνει ακόμη περισσότερο το Λονδίνο από τις Βρυξέλλες.
Δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο 13-4-2013